Այսօր դիտել եմ քպ խմբակի մի կին պատգամավորուհու հարցազրույցը, որտեղ նա պատմում էր Գյումրիում իր նախընտրական բուկլետախեղդի մասին։
Ակնհայտ էր, որ տիկին եսիմինչյանին ոչ Գյումրին էր հետաքրքրում, և ոչ էլ գյումրեցին, և նա շտապել էր նախընտրական փողոց չափելու իրենց քպ խմբակի կոչով և կոմիսարի խրոխտ անգրագիտությամբ և Արցախը Ադրբեջանին հանձնելու անսքող հպարտությամբ։
Իսկ Գյումրին պետք իմանալ, ճանաչել, սիրել։
Ահա Գյումրիի մասին տասը փաստ, որոնք շատերը հավանաբար չգիտեն։
1. Մինչև իր ներկայիս անվանումը ստանալը Գյումրին կոչվել է Կումայրի, Ալեքսանդրապոլ, Լենինական:
2. Գյումրին համարվում է Հայաստանի մեծությամբ 2-րդ քաղաքը՝ զիջելով միայն մայրաքաղաք Երևանին
3. Գյումրու մասին ամենահին հիշատակությանը հանդիպում ենք Քսենոֆոնի «Անաբասիս» ստեղծագործության մեջ: Նա անցնելով Շիրակի դաշտավայրով, տեսել է, որ մարդիկ կավից մեծ կարասների մեջ ինչ-որ բան են պահում. դա պաղ ջուր է եղել, վրան էլ՝ գարի:
4. Գյումրիում է հիմնվել առաջին հայկական թատրոնը և ցուցադրվել առաջին օպերան:
5. Գյումրին արհեստավորների քաղաք է, խորհրդանշական է, որ յուրաքանչյուր արհեստ իր դրոշն է ունեցել:
6. Գյումրու 3 բերդերը՝ Սև , Կարմիր և Պայտաձև կանգուն են մինչև հիմա: Սև բերդից ստորգետնյա ուղիներ են կառուցվել դեպի Մայր Հայաստան և Կարմիր բերդ:
7. Քաղաքի յուրատեսակ խորհրդանիշներից են մետաղյա բաժակները, Գյումրու բարբառով՝ «մուշուրբաները։
8. Գյումրիի եկեղեցիներից մեկը տեղացիք անվանում են «Պլպլան ժամ». ռուսների կողմից կառուցված այս եկեղեցու գմբեթը մետաղյա է և արևի բացվելուն պես սկսում է փայլել։
9. Գյումրու պատմական կենտրոնը զարդարող քարե սալիկները շարվել են փողոցներում 1940-ականներին` գերմանացի ռազմագերիների ձեռքով:
10. Հայաստանում գործող ամենահին վարսավիրանոցը, որը կառուցվել է 1941-ին մինչ օրս էլ ընդունում է իր հաճախորդներին:
Հրայր ԿԱՄԵՆԴԱՏՅԱՆ